Görme Engelliler Tarihi Eserlere Dokunacak

DENİZ AÇIK – Anadolu Üniversitesi (AÜ) akademisyenlerince geliştirilen '3 Boyutlu Yazdırılmış Eserler Müzesi' adlı projeyle dünya müzelerindeki önemli eserler ile ünlü yapıtlar 3 boyutlu yazıcıyla somutlaştırıp, Braille alfabesinden tanıtım katları ve sesli betimleme hazırlanarak, görme engellilerin eserleri kolaylıkla anlaması sağlandı.

Doç. Dr. Özlem Yiğit, Yard. Doç. Dr. Hıdır Karaduman ve araştırma görevlisi Ümran Alan, görme engellilerin dokunamadıkları için müzelerdeki eserleri anlamlandıramaması üzerine çalışma yapmaya karar verdi.

'Scan The World' adlı proje kapsamında dünyadaki pek çok ünlü müzenin bünyesindeki eserleri eğitim, restorasyon ve kültürel eserler hakkında bilgi sahibi olunması gibi fikirlerle üç boyutlu tarayıp, internet ortamına koyması üzerine hareket geçen öğretim üyeleri, bunları 3 boyutlu yazıcı kullanarak somutlaştırdı.

Proje yürütücüsü akademisyenler, Braille alfabesinden tanıtım kartları ve sesli betimlemeyle destekledikleri 60 tarihi eseri '3 Boyutlu Yazdırılmış Eserler Müzesi' adını verdikleri projeyle, görme engellilerin hizmetine sundu.

Projenin yürütücüsü AÜ Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hıdır Karaduman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sosyal bilgiler eğitimin en temel amaçlarından birinin kültürel miras zenginliğini çocuklara aktarmak olduğunu belirterek, bu amaç doğrultusunda müzelerden sıklıkla yararlandıklarını kaydetti.

Dünyanın birçok müzesine herkesin ulaşmasının zor olduğunu ifade eden Karaduman, şunları dile getirdi:

'Scan The World adlı proje kapsamında dünyadaki pek çok ünlü müze kendi eserlerini eğitim, restorasyon ve kültürel eserler hakkında bilgi sahibi olması gibi fikirlerle üç boyutlu olarak tarayıp, internet ortamına koydu. Bunlardan yararlanmak için kolları sıvadık. 'Dünya müzeleri okulumuzda' adıyla başladığımız projeyle eserleri çocuklara gösteriyorduk. Daha sonra bunları görme engellilerin de anlaması ve sanal müzeleri somutlaştırmak için 3 boyutlu görüntüleri yazıcıyla ortaya çıkarttık. Çalışmaya '3 Boyutlu Yazdırılmış Eserler Müzesi' adını verdik. Boğaziçi Üniversitesinde geçen yıl düzenlenen Beyaz Baston Festivali'ne katıldık. Projemizdeki yaklaşık 30 sanat eserini görme engellilere götürdük. Braille alfabesinden tanıtım kartları ve sesli betimlemeyle desteklediğimiz eserleri görme engellilere anlattık.'

'Müzeleri görme engelliler için anlamlı hale getirdik'

Karaduman, görme engellilerin her şeyi dokunmayla algılayabildiğine değinerek, 'Görme engelliler için şimdiki müzeler anlamsız, karanlık, sıkıcı, ilgi çekmeyen ve erişilebilirlik olanaklarının sınırlı olduğu yerler. Dünyadaki pek çok müzede görme engellilerin tarihi eserleri dokunarak anlama olanakları sınırlı. O yüzden onlar için müzeler anlamsız yerler. Projemizle görme engelli bireyler dokunarak dünya kültürel mirasını daha iyi kavrayıp, öğrenebilme şansına erişti. Müzeleri onlar için erişilebilir ve anlamlı hale getirdik.' diye konuştu.

Karaduman, proje kapsamında ilk insanlara ait bıçaklar, homo sapienslere ait kafa tası örneği, Makedon askerlerin kullandığı miğferi, Hammurabi Kanunları, Mısır hükümdarlarına ait lahitler, Davut heykeli, Atatürk büstü gibi eserlerinden oluşan toplam 60 eseri 3 boyutlu yazıcıyla görme engellilerin bunları anlamasını sağladıklarının altını çizerek, dünyanın farklı yerlerdeki 'Sultan Ahmet Camisi', 'Mısır Piramitleri' gibi ünlü yapıları da projeye dahil ettiklerini sözlerine ekledi.