Tahıl koridoru için imzalar atıldı! Uzman isimler kritik anlaşmayı değerlendirdi

İmza töreninde ilk olarak konuşan BM Genel Sekreteri Antonia Guterres, “Karadeniz’de bir umut ışığı var. Bir çare ışığı var. Bunun gerçekleştirilmesinde emeği olan herkese çok teşekkür ederim. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ısrarlı bir yaklaşımı sayesinde oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a çok teşekkür ederim. Türkiye’nin burada kritik bir rolü var” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da “Dünyada açlık tehlikesinin önüne geçilmesine katkı sağlayacağız. Küresel bir sorun haline gelen gıda enflasyonunun çözümüne yardımcı oluyoruz. Gemilerin çıkışından intikaline kadar mutabakat tesis edildi. Denetim İstanbul’da kurulacak bir merkezde yapılacak” diye konuştu.

Tarihi imzanın ardından CNN Türk canlı yayınında uzmanlar önemli değerlendirmelerde bulundu:

PROF. DR. CAŞIN: TÜRKİYE’NİN BİR BAŞARISI

Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın:

Türkiye bu oyunda kazandı. AB’de de Kuraklık var. 20-30 milyon tonluk tahılın insanlara ulaşması önemli bir şey. Şu anda sahada bir savaş var. Enerji savaşı ve gıda savaşı var. Türkiye gıda savaşında gıda barışını yapmıştır. Gıda barışı normal barışı da getirir umarım. Koordinasyonun Türkiye’de olması önemli bir avantaj getiriyor. Odessa ya da Herson’dan kalkışta Ukrayna’nın dediği gibi mayınlardan geçmesi önemli. Gemi dönüşlerinde kaçak silahların da önüne geçilecek. Endişelerimiz vardı, imzalamazlar diye. Dünyada hiçbir zaman mükemmel anlaşma yoktur. Diplomaside esas olan güvendir. Türkiye’nin ayrı bir ajandası yok. Ukraynalılarla kapıştırmak istediler. Fiyat artışının önlenmesi çok önemli. Açlık tehlikesi bakımından insanlar bunu bekliyorlar. Bu Türkiye’nin bir başarısı. Önemli başarı birileri tarafından kıskanılacak. ABD tarafından bir açıklama gelir. ABD’liler ‘Tebrik ediyoruz’ diyorlar. Zelenskiy kimden talimat alıyor, ABD’den. Biden demeden imzalar mı? Birinci ortağımız NATO. Karadeniz’e kıyıdaş Ukrayna, Rusya, Gürcistan var. 2 tane Airbus uçağımız var orada. Ruslar koz olarak kullanıyor ama bazı kozlar elde patlar. 120 günde bir barış var. Bu barışın akamete uğramadan, gemi batmadan, bu çok büyük risk. Sabotaj olur mu? Mayın kaldığını düşünelim, hepsi risk. Türkiye fedakarlıklar yaptı.

DOÇ. DR. BABAN: GÜVENLİ BİR PLAN YAPILDI

Fenerbahçe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ece Baban:

Afrika’dan Ortadoğu’ya açlık tehlikesinin, gıdadaki arz güvenliği, gıda enflasyonu için atılacak adımlardan bahsedildi. Tahılın ömrü var. Dünyanın ve Ukrayna’nın yaşayacağı ekonomik zarardan. Güvenli bir plan yapıldı, koridor oluşturuldu. İstanbul’daki merkezin müşterek koordinasyon mekanizması oluşturacağı, uluslararası devletlerin de desteğinin çok önemli olduğunu belirtti. Tüm dünyada yankı uyandıran İstanbul’da Türkiye’nin merkezinde bulunduğu, barış için belgeler imzalanması önemli bir adım atılması çok çok kıymetli. Daha geniş alanlara diplomasi çabasının yansıması için devam etsin umudunu taşıyoruz. Üç liman, uluslararası destek, müşterek koordinasyon merkezi.

EMEKLİ BÜYÜKELÇİ: İNSANİ AÇIDAN ÇOK ÖNEMLİ

Emekli Büyükelçi Uluç Özülker:

Toplantılardaki yüz ifadeleri toplantıların önüne geçiyor. Burada ne Rusya’nın, ne de Ukrayna’nın gönülden istekli yapmadıkları konusunda izlenim aldım. İnşallah bundan sonra iyi olur. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ateşkes ve barışın gelmesi konusunda vurgu yaptı. Esas işin aslı budur. BM de bunun bir parçası ama bizim de destek ve yardımlarımızla birlikte bu noktaya iş taşındı. Dünyadaki baskılar karşısında tarafların özellikle Rusya’nın geri adım atmamış olsa başka yönden tenkide uğrayacağı endişelerinin de bir noktada rol oynamış olduğunu düşünüyorum. İnsanı bir sorun halinde işi mütala ederseniz oraya getirildi. Fiyat ve maddi konuları bir kenara bırakarak açlık ve insanlık mesele. 30 milyon tonla dünya kurtulmaz. Bunun yapılması insanı açıdan çok önemlidir. Yüz ifadeleri mutlu değil, istediklerini elde edememiş bunu bir başarı olarak görmek zorunda görüyorlar. Savaşın gidişatına bunun etkisi olmaz. Bugün savaş geçmişe göre çok büyük farklılık göstermeye başladı. Rusya’nın karşısında Ukrayna’nın da direnebilmesi mümkün değildir. Burada çok büyük oransızlık var. Batıdan gelen yardımlarla da birlikte ve tabi cansiperane müthiş bir vatanperverlik gösterisiyle Ukrayna’nın tebrik edilmesi gereken noktada gösterdi. İki şeye dikkat çekmek gerekiyor. Rusya’nın çok büyük bir kaybı var. 15 bin ölü, 75 bin yaralı deniyor. 100 bin kaybı var. Ukrayna’nın da daha az olmakla birlikte 150 bin kişi çok ciddi şekilde zarar görmüş durumda. Bunun üstesinden gelinmesi mümkün değil. Ukrayna’nın hava deniz kuvveti yok. Rusya kayıplar karşısında Ukrayna ile başlangıçta olduğu gibi geniş cepheli savaştan vazgeçti. Donbas bölgesini alacak, Mariupol cephesi, Odessa yerleri burası Rusya’dır deyip bu işi bitireceğinin işareti veriliyor. Zelenski’yi topyekun destekleyen Biden toprağı verip kurtulmanın dışında başka bir şey kalmamıştır sinyali verdi. Ukrayna’nın elinde büyük bir güç yok. Bu savaş Donbas düştükten ve Rusların Odessa’ya kadar uzanmayı düşünür düşünmez, bu da olur mu olmaz mı işgal ettikleri toprakları ilhak ederek yeni bir Kırım davasını da gündeme taşımız olarak işi bitirme endişeleri var.

ERAY GÜÇLÜER: DÜNYA BİR GIDA KRİZİNDEN KURTULDU

A Haber yayınında Dolmabahçe’deki zirvenin önemini anlatan Dr. Eray Güçlüer ise şunları söyledi:

“Genel bağlamda bugün aslında dünya bir gıda krizinden kurtuldu. Gerçekten özellikle Ortadoğu ve Afrika’yı etkileyecek olan bir bölümü ile de Güney Amerika ve Kafkasya’yı da etkileyecek olan dünyadaki gıda krizi Dolmabahçe’de önlenmiş oldu. Türkiye’nin ağırlığı bu krizin çözülmesinde çok önemli bir faktör olarak ortaya çıktı. Artık Türkiye milli gücü ile sadece kendi bölgesinde değil dünya çapında etkisini gösterdi. Türk dış politikasının etkili olduğunu nasıl başarılı olduğunu gördük. Türkiye bugünkü zirve ile artık küresel sistemin kriz önleyicisi bir ülke olduğunu kanıtladı.”

PROF. DR. ÖZGÜNER: BU KRİZİ ANCAK TÜRKİYE ÇÖZEBİLİRDİ

Koridorla ilgili teknik süreci anlatan Prof. Dr. Uğur Özgüner ise “Bu süreci ancak ve ancak gerçekten güçlü ve bağımsız, hem Ukrayna’nın hem Rusya’nın mutabık kalacağı Türkiye yapabilirdi” dedi.