ATX 3.0 Güç Kaynakları Ne Üzere Yeniliklerle Geliyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Artık her yıl güncellenen bilgisayar donanımlarını kanıksadık. O denli ki biz bir modelde karar kılıp satın almadan yenisinin çıkması üzere durumlar karşısında şaşırmıyoruz bile. Ancak tüm bu değişimin ortasında bir donanım var ki duruşunu hiç bozmadı. Güç kaynaklarından bahsediyorum tabiki. Son vakitlerde yaşanan ve bu görüntünün da konusu olan ATX 3.0’ı saymazsak güç kaynaklarında değiştiğini hatırladığınız birşey oldu mu?

Kimisinin üzerinde RGB aydınlatma, kimisinde ekran var, kimisi boşta fanını kapatıyor bunlar düzgün hoş özellikler lakin kaputun altında, sisteminize güç sağlayan teknik altyapı daima birebir kaldı. İşte bu ATX 3.0 ile değişiyor. 

12VHPWR

ATX 3.0 bize PCI-Express 5.0’la gelen 12VHPWR temasını entegre bir halde sunuyor. Aslında değişikliklerin büyük kısmı bu temas etrafında şekilleniyor diyebiliriz aslında.

Peki niçin PCI-Express 5.0 bu ilişki standardını getirdi? Standart PCI-Express güç kabloları neyimize yetmiyor? Problem şu ki arkadaşlar, ekran kartları her geçen kuşakta daha fazla güç tüketme eğiliminde. Yalnızca bu da değil, çağdaş ekran kartları ani ve çok kısa müddetliğine de olsa güç tüketim sıçramaları yapabiliyorlar ve bu sıçramalara karşı güç kaynaklarının yanıt verebilmesi gerekiyor. 

8 pinli PCI-Express güç kabloları 150W güç taşıyabiliyor. Üreticiler ekran kartlarının bu artan güç ihtiyacı karşısında kartları uzunluktan boya PCI-Express güç girişleriyle doldurmak istemediği için daha yüksek güç taşıyabilen bir temas standardı ortaya çıktı. 12VHPWR. 

Bu standart 600W’a kadar güç taşıyabilme kapasitesine sahip, yani 4 tane 8 pinli PCI-Express kablosunun taşıyabileceği gücü taşıyor. Daha az kablo ve temas noktası üreticiler açısından bakıldığında maliyeti düşürüyor, tüketiciler açısından da kablo idaresini kolaylaştırıp, kasa içi hava akışını düzgünleştiriyor ve daha şık sistemleri mümkün kılıyor.

12VHPWR Destekleyen Ekran Kartları

Nvidia RTX 4090’ın 12VHPWR girişi

Bu standart birinci Nvidia RTX3000 serisinde benimsendi, bugün RTX 4000 kartlarda da devam ediyor.

AMD Radeon RX 7900 XTX hala eski tip PCI-E güç kablolarını kullanıyor.

AMD cephesi ise şu an için bu standardı benimseyeceğinin sinyallerini vermedi. Bu muhtemelen AMD’nin ekran kartlarını tasarlarken aşikâr bir verimlilik eşiğinin altında kalmak istemesinden kaynaklanıyor, uzun lafın kısası şimdilik gereksinimleri yok.

600W Güç Takviyesi Manalı Mı?

Tabi bugün baktığımızda 600W güç tüketen bir kart piyasada pek yok. Varsa da sonlu sayıda, çok seçkin sistemlerde görebiliyoruz bunları. Lakin bu demek değil ki bu hudut gereksiz yüksek tutulmuş, standardı belirleyen PCI-SIG konsorsiyumu ekran kartlarının her yeni nesildeki güç ihtiyaçlarının biraz daha arttığını da göz önünde bulundurarak bu yeni standardın sonlarını yüksek tutmuş.

Cooler Master MWE Gold V2 1250W

Bu tıp güç kaynaklarına bir örnek olarak elimizde Cooler Master’ın gönderdiği MWE Gold V2 Serisinden 1250W’lık büsbütün modüler bir güç kaynağı var.
Kutu üzerindeki ayrıntılardan da bu güç kaynağının PCI-Express 5.0 ve 12HVPWR dayanaklı olduğunu görebiliyoruz.

Bu yuva olağan PCI-Express yuvalara nazaran daha küçük 12 pine ve bu pinlerin üzerinde 4 tane daha da küçük pine sahip. Bu 4 pin ile güç transferi yapılmıyor. Ekran kartı ile güç kaynağı ortasındaki dijital bağlantı için kullanılıyor bunlar. Bu haberleşme kıymetli zira, bileşenler birbirine güç gereksinimleri konusunda bilgi verdiğinde muhtemel sorunların önüne geçiliyor.

Cooler Master’ın kutuya dahil ettiği 600W’lık kabloya bakarsak, kutudaki tek örgülü kablo bu. Bu plastik bir dış örgü, başka kablolardaysa görebildiğiniz üzere kabloların tekli olarak seçilebildiği daha farklı bir tasarım benimsenmiş lakin her ikisinin de şık gözüktüğünü söyleyebilirim.

Güç kaynağı tek 12v çizgisi var bu güç kaynağının ve bu çizgi üzerinden 104Amper verebiliyor, bu da yalnızca 12v üzerinden 1248W güç çekilebileceği manasına geliyor. Ki sistemin en yüksek güce muhtaçlık duyan bileşenleri, bu ekran kartıdır, işlemcidir esasen bu 12v çizgi üzerinden besleniyor.

Güç Tüketim Sıçramaları

Bir öteki sıkıntı de çağdaş ekran kartlarının ani güç tüketim sıçramaları ve ATX 3.0 takviyeli güç kaynaklarının bununla nasıl baş ettiği. Tüm ATX 3.0 güç kaynakları bu 600W’lık 12VHPWR ilişkisinden verebilecekleri gücün 2 katını çok kısa müddetliğine de olsa verebilme özelliğine sahip. Yani 600W güç tüketen bir ekran kartınız varsa ATX 3.0 güç kaynağı bu karta muhtaçlık duyduğunda 100 mikrosaniye boyunca 1200W verebilecek halde tasarlanıyor.

1250W bir güç kaynağı bugün 300W güç tüketen bir işlemci ve 600W güç tüketen bir ekran kartı için Intel tarafından önerilen bedel. Tabiki bu ani güç sıçramaları da düşünülerek belirlenmiş. 

Alternatif Düşük Güç Modu (ALPM)

ATX 3.0’ın bahsetmeye bedel bir öteki hoş özelliği de Alternatif Düşük Güç Modu yani ALPM. Bu mod bilgisayarlar çok düşük güç tüketimlerinde yani uyku modları dediğimiz moda girdiklerinde güç kaynağının verimliliğini artırmaya dönük bir özellik. Güç kaynakları farklı yüklerde farklı verimlilik bedellerine sahip olurlar. ALPM güç kaynağı üreticilerine %10 üzere yüklerde %60 üzeri verimlilik sunma gerekliği getiriyor. Yani bir güç kaynağı ATX 3.0 standardına tabiyse bu gerekliliği karşıladığından emin olabiliyorsunuz.

Sonuç

Özetlemek gerekirse ATX 3.0 standardının hem yüksek güç tüketimi hem de düşük güç tüketiminde verimliliği hedefleyen birçok yenilikle geldiğini söylemek yanlış olmaz. Bu sebeple şunu katiyen söyleyebilirim ki şayet ekran kartınızı RTX 3000 yahut 4000 serilerinden güçlü bir modelle güncellemek istiyorsanız, ya da bu ekran kartlarını kullanan yeni bir sistem toplayacaksanız, güç kaynağınızı da ATX 3.0 standardından seçmek düzgün bir fikir olacaktır.